Các loại phụ gia đủ màu sắc được đóng trong những túi nilon trắng nhỏ, khối lượng chừng 15 – 20 gr và trên bao bì không hề ghi nhãn mác, nguồn gốc, thành phần có thể gây ung thư.

Một số loại gia vị tẩm ướt giúp món ăn có màu, mùi vị lạ hơn như: bột điều đỏ, bột nghệ, bột ớt, bột tiêu… bày bán tràn lan tại các sạp hàng đồ khô. Điều đáng lưu ý là các loại phụ gia này được đóng trong những túi nilon trắng nhỏ, khối lượng chừng 15 – 20 gr và trên bao bì không hề ghi nhãn mác, nguồn gốc cũng như thành phần.

Gói phụ gia mini không rõ nguồn gốc

Tại các khu chợ ở Hà Nội: Đồng Xuân, Dịch Vọng, Phùng Khoang, Nghĩa Tân… không khó để mua được những gói bột điều đỏ, bột tiêu, ớt… được bày bán tràn lan ở khắp các sạp đồ khô. Chúng được đóng thành những gói siêu nhỏ chừng 15 – 20 gr, giá khoảng 1.000 – 5.000 đồng/gói. Do nhỏ bé, tiện dụng nên loại phụ gia đóng gói nhỏ này được nhiều bà nội trợ lựa chọn. Họ dùng chúng để chế biến các món chiên, nướng… khiến món ăn trở nên đẹp mắt và nhiều mùi vị.

Ghé vào một sạp hàng rau quả, đồ khô ở chợ Nghĩa Tân (Cầu Giấy, Hà Nội), khi vừa đề cập đến loại gia vị để làm món thịt nướng, anh bán hàng nhanh chóng đưa cho PV Chất lượng Việt Nam một chiếc khay nhựa, bên trong la liệt các gói gia vị đựng trong túi nilon siêu nhỏ chừng 15 gr với đủ màu sắc: đỏ, vàng, xanh đen. Nhìn thoáng qua khay hàng, anh này giới thiệu luôn: “Gói bột mịn màu đỏ là bột điều đỏ giá 5.000 đồng. Gói màu vàng nhạt là bột nghệ, đỏ thẫm là ớt, xanh đen là tiêu. Em thích lấy loại nào thì lấy”.

Khi được hỏi một gói gia vị thế này ướp được bao nhiêu thịt, anh cho biết tùy vào từng sở thích ăn uống của từng nhà (chuộng cay, chuộng mặn) hoặc thích màu đậm, màu nhạt mà sẽ có cách tẩm ướp với số lượng gia vị khác nhau. “Thông thường thì với một gói này có thể ướp 6 – 7 lạng thịt. Cách sử dụng cũng rất đơn giản, chỉ việc đổ những gói bột đó vào thực phẩm cần chế biến rồi xóc hoặc trộn để thịt ngấm đều phụ gia là có thể mang ra chiên nướng, xào nấu được. Dùng một lần không hết, buộc kín lại, lần sau sử dụng tiếp mà vẫn chưa mất màu, mất mùi đâu ”, anh này hướng dẫn.

Thấy những túi nilon bọc ngoài không hề có tem mác ghi ngày sản xuất, hạn sử dụng, thành phần, tiêu chuẩn chất lượng, PV tiếp tục tỏ vẻ quan ngại: “Sao loại bột này không ghi hạn sử dụng vậy anh?”. Liền đó là câu trả lời tỉnh queo của người bán: “Các gói này là do anh san từ gói lớn ra để bán lẻ rồi tự đóng gói lấy chứ làm gì có cơ sở sản xuất nào đóng gói mini thế này”. Như để khẳng định về chất lượng mặt hàng mà mình đang bán, anh này nói thêm: “Các em cứ yên tâm, anh làm ăn ở đây lâu rồi nên nghiêm chỉnh lắm, ai lại đi bán hàng hết hạn bao giờ” (?!).

Gói bột điều đỏ không rõ nguồn gốc này được chủ hàng tự đóng gói bán với giá 5.000 đồng/gói

Khi biết PV muốn mua sản phẩm bột điều đỏ về dùng thử, nếu ngon, màu đẹp thì sắp tới sẽ mua với số lượng lớn hơn để về tẩm ướp thịt, bán trong hội chợ của trường, một chủ sạp đồ khô khác chợ Nghĩa Tân cố gắng câu kéo: “Nếu các em lấy nhiều thì sẽ có chế độ giảm giá riêng. Chị sẽ không bán gói cho các em mà bán theo cân, khoảng 100.000 đồng/kg. Cứ mang về ăn thử rồi lần sau ra đây lấy tiếp cho chị đắt hàng”.

Tiếp tục đảo thêm một số chợ khác, PV Chất lượng Việt Nam nhận thấy đa số các sạp hàng khô đều có bán các loại gia vị tẩm ướp này. Chúng được đóng trong gói nhỏ, khối lượng giống nhau, từ 15–20 gr. Giá bán giữa các sạp cũng chênh lệch nhau, khoảng từ 500 – 1.000 đồng/gói.

Dùng một lần và… “chết khiếp”

Vì là những sản phẩm được chủ hàng tự ý chia nhỏ, đóng gói và bán lẻ ra thị trường, không rõ nguồn gốc xuất xứ và tiêu chuẩn theo quy định nên chất lượng của chúng vẫn là một dấu hỏi lớn cho người tiêu dùng. Đôi khi, chỉ cần một lần sử dụng nhiều khách hàng đã sợ “chết khiếp” bởi thứ mùi, thứ màu kì dị mà các loại gia vị tẩm ướp đóng túi này tạo ra.

Chị Diệu Linh (ngõ 111, Nguyễn Phong Sắc, Hà Nội) kể: “Lần ấy thấy mấy người bạn đưa cho gói bột điều đỏ còn thừa sau khi đem kinh doanh thịt nướng bán ở hội chợ trường nên tôi cũng hí hửng mang về dùng. Đến khi trộn vào thịt lợn, gói bột đổi màu đỏ lòm, lại thêm nước thịt tiết ra trông như phẩm màu khiến tôi sợ quá phải rối rít mang thịt đi rửa sạch”.

Cũng từ “bài học xương máu” đó mà về sau, chị Diệu Linh không còn tơ tưởng đến việc tẩm ướp thịt bằng các loại phụ gia không rõ nguồn gốc này.

Các loại phụ gia sẽ khiến món ăn thêm ngon, nhưng với phụ gia trôi nổi
thì nên  thận trọng

Đã từng có thời điểm các cơ quan chức năng kiểm tra và phát hiện một số cơ sở sản xuất bột điều đỏ, bột ớt có chứa chất Rhodamine B trong sản phẩm. Rhodamine là chất độc hại không được phép hiện diện trong thực phẩm, bởi khi vào cơ thể và tích tụ lâu ngày sẽ dẫn đến tổn thương gan, thận và dẫn tới ung thư. Với những người gan kém có thể gây dị ứng tức thì. Các loại bột ớt, bột điều đỏ đang bày bán trên thị trường vì không ghi ngày sản xuất, hạn sử dụng, thành phần, chỉ tiêu chất lượng... nên khả năng không bảo đảm an toàn, có chứa các chất như Rhodamine B gây hại cho sức khỏe là hoàn toàn có thể xảy ra.

Mặt khác, Điều 17, Luật An toàn thực phẩm, điều kiện bảo đảm an toàn đối với phụ gia thực phẩm và chất hỗ trợ chế biến thực phẩm được quy định: đáp ứng quy chuẩn kỹ thuật tương ứng, tuân thủ quy định về phụ gia thực phẩm và chất hỗ trợ chế biến thực phẩm; có hướng dẫn sử dụng ghi trên nhãn hoặc tài liệu đính kèm trong mỗi đơn vị sản phẩm bằng tiếng Việt và ngôn ngữ khác theo xuất xứ sản phẩm… Chiếu theo đó, những sản phẩm phụ gia được người bán tự động đóng gói nhỏ để bán không hề đáp ứng được bất kỳ tiêu chuẩn và điều kiện nào nêu trên. Do vậy, dù rất tiện dụng trong chế biến, song người tiêu dùng nên thận trọng khi mua.

b(Theo VietQ)