Từ ngàn xưa, hình ảnh mẹ cho con bú đã là biểu tượng của tình mẹ con và là nguồn cảm hứng cho các nhà thơ, nhà văn, hoạ sĩ… Vậy mà, thật đáng tiếc, ngày nay nhiều bà mẹ lại muốn thay bầu vú của mình bằng một bầu vú giả! Điều đó không những ảnh hưởng tới tình mẫu tử mà còn ảnh hưởng tới sức khoẻ của cả mẹ và con.
Những lợi ích của nuôi con bằng sữa mẹ
Sữa mẹ là thức ăn hoàn hảo cho sự phát triển của bé vì chỉ sữa mẹ mới có đủ chất dinh dưỡng cho nhu cầu của bé. Chúng ta đều nhận thấy sự phát triển của trẻ sơ sinh khác với sự phát triển của những con vật non khác. Các con vật non như trâu, bò, dê… đặc biệt là bò (loài cho sữa để chế biến thành sữa hộp công nghiệp) mới sinh ra đã biết chạy, biết đi – vì chúng cần phát triển cơ bắp để chạy tìm thức ăn hay trốn những tai hoạ từ thiên nhiên, nên sữa bò đáp ứng nhu cầu này của bò con.
Còn con người, sau khi sinh một năm mới biết đi, rồi muộn hơn nữa mới biết chạy nhảy, còn sự phát triển của thần kinh thì thay đổi không ngừng. Các sợi thần kinh được myeline hoá, tế bào thần kinh sinh sôi, những thay đổi nhận thức của bé diễn ra hàng ngày, hàng giờ. Do đó, chỉ có sữa mẹ mới đáp ứng đầy đủ nhu cầu này của bé, vì có các chất dinh dưỡng cần thiết (đạm, béo, đường, vitamin và muối khoáng) đủ cho sự phát triển của trẻ vừa phù hợp với chức năng thận, gan, ruột còn non nớt.
Sữa mẹ so với sữa bò thì dễ tiêu hoá hơn vì khi vào dạ dày bé, sữa mẹ trở thành những vật thể xốp dễ ngấm men tiêu hoá. Sữa mẹ cũng có sẵn một số men tiêu hoá giúp trẻ sử dụng hữu hiệu nguồn dinh dưỡng có trong sữa mẹ như lipase (men tiêu mỡ) vốn không có ở sữa hộp.
Sữa mẹ còn có tác dụng chống nhiễm trùng cho trẻ vì sữa mẹ có các kháng thể, bạch cầu và các yếu tố có tác dụng chống nhiễm trùng. Ngoài ra, khi bú mẹ, sữa mẹ không phải qua bất cứ một khâu trung gian nào như chế biến, vận chuyển, bình pha, nước pha nên không bị bội nhiễm gây nhiễm trùng cho trẻ. Nhiều công trình nghiên cứu cho thấy trẻ bú sữa mẹ ít bị tiêu chảy hơn, ít bị viêm phổi, viêm tai giữa hơn trẻ bú bình.
Nuôi con bằng sữa mẹ là phương pháp tiết kiệm nhất: vì nếu nuôi con bằng sữa hộp, để bảo đảm đủ nhu cầu cho bé trung bình mỗi tháng bạn phải mua 6 – 7 hộp sữa loại 500g, như vậy sẽ chiếm một phần đáng kể kinh phí trong gia đình, chưa kể các chi phí khác, như chi phí điều trị nếu bé bị suy dinh dưỡng do cung cấp không đủ chất, hay béo phì nếu bé quá háu bú.
Khi cho con bú, mẹ – con gắn bó tình cảm hơn: vì người mẹ ngắm nhìn con cảm nhận được làn da, hơi ấm của con và ngược lại con cũng nhận được ở mẹ cảm giác trìu mến qua sự vuốt ve, qua giọng nói, hơi thở của mẹ. Đã có những thống kê cho thấy trẻ được bú mẹ ít khóc hơn và phát triển nhanh hơn, sống tình cảm hơn, gắn bó với gia đình hơn trẻ bú bình.
Nuôi con bằng sữa mẹ có nhiều lợi ích cho cả mẹ và con, lợi ích cho cả gia đình và xã hội (tiết kiệm được chi phí khám chữa bệnh, rác thải công nghiệp từ lon sữa…)
Cho con bú, mẹ giảm bệnh: do cầm máu sau sanh nhanh hơn, người mẹ có thể chậm có thai hơn, giảm nguy cơ bị ung thư vú và ung thư buồng trứng, tử cung, đồng thời làm cho cơ thể bà mẹ nhanh chóng thon thả trở lại, tránh béo phì sau sanh.
Một số điều cần lưu ý
Bà mẹ phải tin là mình có đủ sữa cho con bởi nếu bạn lo lắng, nghi ngờ thì phản xạ tiết sữa và sản xuất sữa sẽ bị ức chế và lượng sữa sẽ bị giảm ngay lập tức. Có rất nhiều bà mẹ chỉ vì lo lắng, buồn phiền mà mất sữa.
Bế bé đúng tư thế: khi cho trẻ bú mẹ, tư thế ngồi của mẹ phải thật thoải mái, tay mẹ đỡ cổ, lưng và mông của bé tạo thành một đường thẳng, bụng trẻ phải áp sát bụng mẹ, mũi trẻ đối diện vú mẹ.
Bé ngậm vú đúng: khi trẻ bú mẹ thì miệng của bé phải há to, ngậm hết đầu vú, mũi đối diện vú mẹ, cằm sát vú mẹ.
Bé bú có hiệu quả: bé mút mạnh, nuốt chậm sâu có tiếng nuốt sữa (“ực ực”) và đầu vú không bị đau.
Bé phải được cho bú thường xuyên: mỗi ngày bú 8 – 12 lần và bé bú bao lâu là tuỳ bé, để tự bé nhả ra chứ không nên ngưng giữa chừng. Trung bình mỗi lần bú của bé kéo dài 5 – 20 phút.
Bé bú đều hai bên: bé bú hết một bầu vú, nếu còn đói thì mới bú sang bầu vú bên kia, bữa sau sẽ bú bầu vú bên kia trước, tuần tự như vậy cho những lần sau.
Môi trường xung quanh: ông bà, cha của bé, anh chị em, bạn bè nhân viên y tế… phải hỗ trợ động viên bạn nuôi con bằng sữa mẹ.
Bác Sĩ CKII Nguyễn Thị Hoa
Khuyến nghị của tổ chức Y tế thế giới
- Bắt đầu cho bé bú ngay trong 30 phút đến 1 giờ sau khi sanh.
- Bú mẹ hoàn toàn (tức không cho bé uống một loại nước nào kể cả nước lọc) từ mới sanh đến sáu tháng tuổi.
- Cho bé ăn giặm khi bé được sáu tháng tuổi.
- Tất cả các bé sáu tháng tuổi đều phải ăn giặm.
- Tiếp tục cho bé bú mẹ đến năm hai tuổi.
Sài gòn tiếp thị
