Theo y học cổ truyền, quả ớt còn có nhiều tên gọi khác nhau như lạt tiêu, lạt tử, ngưu giác tiêu, hải tiêu, nó thuộc họ cà. Ớt có vị cay, tính nóng, có tác dụng khoan trung, tán hàn, kiện vị, kiện tỳ, tiêu thực, kháng nham (chữa ung thư...) thông kinh lạc, giảm đau, sát trùng. Rễ ớt có tác dụng làm hoạt huyết, tán thũng. Lá ớt có vị đắng, tính mát có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, lợi tiểu.
Quả ớt trị tỳ vị hư lạnh, tiêu chảy, nôn mửa, dạ dày ruột đầy trướng, mất trương lực, tích trệ, ăn không tiêu, đau nhức nửa đầu, đau lưng, đau khớp, thống phong, đau dây thần kinh, viêm thanh quản, viêm họng. Người đau dạ dày, tạng nhiệt, máu nóng không dùng ớt.
Trong kho tàng y học dân gian, trong số những bài thuốc hay, có bài thuốc chế biến từ ớt:
* Chữa viêm khớp mạn tính
Dùng 1-2 quả ớt, dây đau xương, thổ phục linh (củ khúc khắc) - mỗi vị 30g, đem nấu uống ngày 1 thang.
* Chữa sốt rét: lá ớt tươi 30g, giã nát, hòa với nước đun sôi để nguội, chắt nước cốt uống trước khi lên cơn sốt 2 giờ. Ngày 1 lần, dùng trong 5-7 ngày liền.
* Chữa trúng phong, răng cắn chặt
Lá ớt tươi (loại ớt chỉ thiên) 30-50 g, giã nát, thêm nước và ít muối, đổ nước vào miệng còn bã đắp vào răng, người bệnh sẽ tỉnh lại.
* Chữa bệnh chàm (eczema)
Dùng một nắm lá ớt còn tươi, mẻ chua 1 thìa. Hai thứ giã nhỏ, lấy vải sạch gói lại, đắp lên nơi bị chàm đã rửa sạch.
* Chữa đau lưng, đau khớp
Dùng 15 trái ớt chín, 3 lá đu đủ, rễ chỉ thiên 80g. Tất cả đem giã nhỏ rồi ngâm vào cồn với tỷ lệ 50/50, dùng để xoa bóp sẽ giảm cơn đau.
* Chữa mụn nhọt
Dùng một ít lá ớt giã nát với ít muối, rồi đắp vào nhọt đang mưng mủ sẽ bớt đau nhức, dễ vỡ mủ, mau lành.
* Chữa rụng tóc do hóa trị liệu trong ung thư
Lấy 100g ớt trái đem ngâm với rượu trắng trong độ 10-20 ngày. Dùng rượu ngâm này bôi lên da đầu để có tác dụng kích thích tóc mọc lại. Cũng trong bệnh ung thư, để giảm đau người ta ăn 5-10g ớt mỗi ngày. Và, để cải thiện tình trạng ăn uống lâu tiêu trong bệnh ung thư, người ta dùng 100g ớt, 100g hắc đậu xị đem tán bột để ăn hằng ngày.
* Chữa đau nhức
Dùng 100g ớt trái, 200ml rượu. Ớt phơi khô, cho vào rượu ngâm 1 tuần, sau đó lắc đều, lấy rượu ớt xoa bóp chỗ đau nhức vài lần trong ngày.
* Chữa rắn rết cắn, côn trùng đốt:
Ớt tươi 15 quả, lá đu đủ 3 lá, rễ ớt chỉ thiên 80g, tất cả giã nát, thêm nước, gạn nước uống, bã dùng đắp lên vết cắn. Nếu là rết và côn trùng đốt dùng lượng ít hơn. Có thể dùng riêng lá ớt tươi lượng vừa đủ giã nát, đắp vào vết cắn. Sau 15-30 phút nếu còn đau nhức làm thêm lần nữa.
* Chữa đau bụng kinh niên
Dùng rễ cây ớt, rễ chanh (mỗi thứ độ 10g) đem sao vàng, rồi sắc uống ngày 1 lượng như vậy.
* Chữa mụn nhọt, đinh độc, vết thương
Lá ớt, lá na, lá bồ công anh, lá tử vi, lá táo mỗi thứ 10-20 g, giã nát với một ít muối, đắp. Hoặc: Lá ớt, cành xương rồng bà có gai, lá mồng tơi mỗi thứ 5-10 g, giã nát nhuyễn, đắp.
Meo.vn (Theo Benh)