Trong những trường hợp nghiêm trọng dứt khoát phải cầu cứu tới bác sĩ, song bạn hoàn toàn có thể tự xoay xở với những trường hợp nhẹ hơn.

1.    Khó tiêu và ợ nóng

Để thức ăn từ dạ dày không trào ngược, “van” tự động ngăn dạ dày và thực quản bắt buộc phải hoạt động tốt. Trường hợp van bị sự cố, thức ăn – trộn lẫn dịch tiêu hóa – sẽ trào ngược lên thực quản và… ợ nóng đã sẵn sàng.

Tai họa xuất hiện nhanh hơn, một khi thí dụ bạn ăn nhiều món “nặng” (thịt mỡ, các món chiên, rán…) khó tiêu. Khi ấy trong vòm miệng, như phía sau họng, sẽ xuất hiện chất lỏng cay nóng hoặc mặn chát, thực quản bỏng rát và đau. Cũng có thể bị nôn và đầy bụng.

Cách giải quyết:

-    Chuyển sang thực đơn “nhẹ” – dễ tiêu, ăn bữa nhỏ, tăng nhiều lần và tránh những món ăn ngọt, mỡ màng, cay, chua…

-    Có thể sử dụng một số tân dược có bán tại các hiệu thuốc không cần đơn bác sĩ phát huy tác dụng dung hòa hay phong tỏa axit dạ dày (thí dụ Controloc Control, Rennie Rutacid, Maalox, Amti, Rifux, Gealcid, Bioprazol Bio) hoặc tân dược tạo lên lớp màng bảo vệ dạ dày, ngăn cản thức ăn trào ngược lên thực quản (thí dụ Gaviscon).

Lưu ý: Không nằm ngay sau khi ăn. Tốt nhất là dạo bộ – nếu muốn nghỉ ngơi.

2.    Tiêu chảy

Dạng xuất hiện bất ngờ thường là dấu hiệu ngộ độc thức ăn do thực phẩm ôi thiu hoặc nhiễm thuốc bảo vệ thực vật.

Khi ấy thường đại tiện lỏng hoặc chỉ toàn nước, tối thiểu 3 lần/ ngày. Tiêu chảy thường đi kèm các hiện tượng đau bụng, hơi sốt, đôi lúc có thể đau cơ bắp – khớp xương và nhức đầu.

Cách giải quyết:

-    Uống từng ngụm nhỏ nước khoáng không ga và nước chè đặc, nóng – sẽ phát huy tác dụng ngăn ngừa tình trạng cơ thể mất nước.

-    Chuyển sang thực đơn dễ tiêu – tốt nhất là cháo cà rốt.

-    Bổ sung men vi sinh (thí dụ Trilac, Enterol, Lacidofil, Nutriplant). Mục đích: giúp tái tạo đội quân vi khuẩn hữu ích trong ruột, nhằm rút ngắn thời gian tiêu chảy.

Nước chè đặc, nóng sẽ phát huy tác dụng ngăn ngừa tình trạng cơ thể mất nước

Lưu ý:

-    Không nhịn ăn, bởi sẽ khiến cơ thể càng suy nhược.

-    Nếu không thực sự cần thiết – không uống biệt dược cầm tức thì (thí dụ Imodium, Laremid). Lý do: Tiêu chảy có mục đích nhất định, đào thải những gì độc hại ra khỏi cơ thể vì vậy không “cầm chân” bằng mọi giá.

3.    Buồn nôn và nôn

Ngộ độc thức ăn là nguyên nhân hay gặp nhất. Thường đi kèm đau bụng, tiêu chảy, nhức đầu.

Cách giải quyết:

-    Nằm nghỉ và cố gắng thư giãn.

-    Uống trà gừng. Gừng là thành phần chính trong tân dược được chỉ định chữa bệnh say tàu xe.

-    Không ăn gì trong vài giờ, để dạ dày “bình tĩnh lại” sau đó ăn cháo nóng.

-    Uống từng ngụm nhỏ nước chè pha loãng, nước khoáng không ga, nước đun sôi để nguội. Để tránh cơ thể mất nước – cần uống tối thiểu 8 ly nước/ ngày (hai lần nhiều hơn, trường hợp “miệng nôn, trôn tháo”).

Lưu ý:

-    Không uống rượu.

-    Tránh ăn các sản phẩm sữa và chế biến từ sữa, không uống cà phê, các món ăn mỡ màng, cay, chua…

4.    Đầy hơi

Thường xảy ra với những người tính hấp tấp và nóng nảy. Nuốt thức ăn lấy được hoặc vừa ăn vừa nói chuyện và ăn những món ăn khó tiêu – tất cả có thể dẫn đến hậu quả tích tụ không khí trong ruột. Khi ấy vòng bụng phình to, bụng căng và đầy hơi.

Cách giải quyết:

-    Dạo bộ. Vận động tạo điều kiện thuận lợi đẩy hơi ra khỏi cơ thể.

-    Ăn chậm nhai kỹ, chia bữa ăn thành nhiều bữa nhỏ.

-    Có thể uống thuốc ngăn ngừa đầy hơi (thí dụ Espumisan, Imogas).

Lưu ý:

-    Không uống nước có ga.

-    Không ăn uống vội vàng và không nói chuyện trong khi đang ăn.

-    Loại ra khỏi thực đơn những sản phẩm sinh khí (thí dụ hành tây, tỏi, súp lơ, bắp cải); hạn chế sữa bò và các sản phẩm chế biến từ sữa.

5.    Bỏng nhẹ

Chỗ bị bỏng tấy đỏ, rát và đau. Có thể nhanh chóng xuất hiện những mảng phồng rộp. Với bỏng độ III và IV những mô bị bỏng có thể hõm sâu – cần lập tức gọi cấp cứu.

Cách giải quyết:

-    Với bỏng nhẹ (độ I và II) làm mát chỗ bị bỏng dưới vòi nước lạnh trong 5 phút.

-    Sau làm lạnh xịt thuốc hoặc bôi kem bỏng (thí dụ Apipanten, Panthenol, Curiosin) và phủ băng sạch.

Lưu ý:

-    Không dùng dầu mỡ, nước mắm hoặc lòng trắng trứng gà đổ hoặc bôi lên chỗ bị bỏng. Lý do: có thể làm nhiễm trùng vết thương.

-    Cũng không dùng cồn, bởi sẽ làm đau thêm.

6.    Táo bón

Sẽ bị coi là táo bón – khi hai ngày đại tiện một lần. Thường do hậu quả duy trì những thói quen dinh dưỡng không lành mạnh (trong đó có uống ít nước, ăn quá ít rau xanh, hoa quả) và lười vận động. Đau và khó đại tiện. Chất thải bốc bùi khó chịu.

Cách giải quyết:

-    Sáng sớm uống nước ngâm 6 – 8 quả sung, hoặc mận khô – chuẩn bị từ tối hôm trước (pha thêm nước nóng), sau đó ăn bã.

-    Uống 2 – 2,5 lít nước/ ngày.

-    Tập thể dục hàng ngày và dành thời gian nhất định dạo bộ.

-    Thường xuyên ăn các sản phẩm giàu chất xơ, trong đó có rau xanh, hoa quả. Thành phần thức ăn này tác động tích cực đến nhu động ruột và phát huy tác dụng cải thiện đại tiện.

-    Có thể sử dụng tân dược cải thiện như động ruột (thí dụ Colon C. Ispagul).

Lưu ý:

-    Đại tiện ngay khi thấy có nhu cầu (thường xuyên cố nhịn sẽ dẫn đến táo bón).

-    Hạn chế đồ ngọt, thịt trong thực đơn.

-    Tránh đồ uống có ga, cà phê, nước chè đặc, rượu và gia vị cay chua.

7.    Đau đầu

Gần 80% các trường hợp đau đầu thuộc dạng gọi là nguyên phát. Thường là hậu quả hoạt động bất thường của mạng dây thần kinh, mao mạch và hệ cơ thuộc khu vực đầu mẫn cảm với đau đớn.

Cảm giác đau có thể tập trung ở một bên hoặc cả hai bên đầu, đau lan tỏa qua trán từ một điểm hoặc bó chặt đầu như vòng kim cô.

Có thể đau nhói, đau dồn dập từng cơn hoặc đau ê ẩm. Có thể tấn công bất ngờ và kéo dài vài chục phút, thậm chí vài ngày.

Cách giải quyết:

-    Trước khi đau không chịu nổi, hãy uống thuốc giảm đau (thí dụ Paracetamol, Ibuprofen, Panadol Extra).

-    Nằm trong phòng yên tĩnh, thông thoáng và nghỉ ngơi.

-    Mát xa đầu, chườm khăn lạnh lên trán và hai thái dương.

Lưu ý: Không lạm dụng, hoặc tự ý sử dụng thuốc giảm đau. Lý do: có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng.

(Theo Eva)