Lưu trữ cho từ khóa: dậy thì sớm

Trẻ dậy thì sớm, nên làm gì?

Con gái tôi mới 7 tuổi nhưng cháu đã có ngực và hay xấu hổ. Tôi lo lắng sợ con đã dậy thì sớm. Xin BS tư vấn khi trẻ dậy thì sớm. - (Trần Thị Xuân)

tre-day-thi-som-nen-lam-gi

Ảnh minh họa – Internet

Tuổi dậy thì phụ thuộc vào chủng tộc, điều kiện dinh dưỡng, yếu tố môi trường và xã hội. Dậy thì sớm là sự phát triển các đặc tính sinh dục sớm hơn tuổi bình thường, đối với bé gái là dậy thì trước 8 tuổi, đối với bé trai là dậy thì trước 9 tuổi.

Người ta còn phân biệt dậy thì sớm trung ương hay gọi là dậy thì sớm thật; dậy thì sớm ngoại biên hay gọi là dậy thì sớm giả không phụ thuộc hormon hướng sinh dục và dậy thì sớm một phần hay dậy thì sớm riêng lẻ, không hoàn toàn: phát triển sớm và riêng lẻ một đặc tính sinh dục thứ phát, không tiến triển hoặc tiến triển rất chậm.

Nguyên nhân của dậy thì sớm: do bệnh hệ thần kinh trung ương; do tiếp xúc hormon sinh dục; do yếu tố gia đình; do tăng sinh tuyến thượng thận bẩm sinh; nang buồng trứng; và tỷ lệ lớn không rõ nguyên nhân. Triệu chứng phổ biến của bệnh dậy thì sớm ở trẻ gái là: có nụ vú, quầng vú hơi nhô và hơi nở rộng, có vài lông, môi lớn to ra, hoặc có kinh nguyệt…

Khi phát hiện con gái dậy thì sớm cha mẹ nên đưa con đi khám để chẩn đoán và điều trị bệnh dậy thì sớm cho trẻ. Điều trị nhằm cải thiện chiều cao, ngưng trưởng thành sinh dục, giảm nguy cơ quan hệ sinh dục sớm và lạm dụng tình dục, phòng tránh những rối loạn tâm lý…

BS. Nguyễn Minh Hạnh

Theo Suckhoedosiong.vn

Trẻ dậy thì sớm dễ bị u quái hỗn hợp

Dấu hiệu dậy thì sớm thường liên quan đến các khối u mô đệm buồng trứng, có thể gặp trong u xoang nội bì, ung thư biểu mô rau, u quái hỗn hợp.

U tế bào mầm buồng trứng thường gặp chủ yếu ở trẻ em dưới 15 tuổi, đỉnh cao từ 10 – 14. Khoảng 1% khối u ác tính ở độ tuổi này.

tre-day-thi-som-de-bi-u-quai-hon-hop

U tế bào mầm chiếm đến 2/3 số trường hợp u buồng trứng ở trẻ em bao gồm: U loạn mầm, u xoang nội bì (u túi noãn hoàng), u quái chưa trưởng thành, ung thư biểu mô phôi. Biểu hiện: 80% bệnh nhi đau bụng, đau thường âm ỉ kéo dài, tuy nhiên, 1/3 số trường hợp có đau bụng dữ dội, nguyên nhân thường là do xoắn u và rất dễ nhầm với viêm ruột thừa cấp. Các dấu hiệu khác có thể gặp là: Khối u vùng bụng, sốt, táo bón, mất kinh, chảy máu âm đạo, bí tiểu.

Dấu hiệu dậy thì sớm thường liên quan đến các khối u mô đệm buồng trứng, có thể gặp trong u xoang nội bì, ung thư biểu mô rau, u quái hỗn hợp. Chẩn đoán bằng siêu âm giúp xác định một khối u vùng chậu, bụng là nang hay đặc. Một khối u đặc ở buồng trứng thường là ác tính, cần phân biệt với khối u quái lành tính. Chụp cắt lớp vi tính vùng bụng, chậu có thể xác định vị trí tổn thương, mức độ lan rộng của khối u, các ổ canxi hóa, vị trí di căn và giúp theo dõi điều trị.

Chỉ định điều trị tùy theo giai đoạn bệnh, thường là phẫu thuật lấy bỏ tổn thương và đánh giá giai đoạn bệnh, kết hợp với hóa chất và xạ trị.

(Theo Alobacsi)

Nguyên nhân làm dậy thì sớm hoặc muộn

Độ tuổi dậy thì trung bình từ 12-17 (đối với nam), 10-15 tuổi (đối với nữ). Tuy nhiên quá trình này không diễn ra giống nhau ở tất cả mọi người.

Các dấu hiệu dậy thì xuất hiện trước 8 tuổi ở con gái và trước 9 tuổi ở con trai được gọi là "dậy thì sớm"; ngược lại xảy ra sau 15 tuổi ở bạn gái và sau 17 tuổi ở bạn trai được gọi là "dậy thì muộn".

Theo chuyên viên tâm lý Trần Đăng Thảo, dậy thì là giai đoạn phát triển quan trọng có tính chất đột biến của con người. Đặc điểm dễ nhận thấy khi bước giai đoạn này là sự phát triển của bộ phận sinh dục, chẳng hạn như: sự phát triển của "núi đôi" (trung bình 11 tuổi đối với nữ), mọc lông mu; tinh hoàn to ra (ở nam giới), dương vật dài ra, mọc lông, vỡ giọng...

day-thi

Độ tuổi dậy thì trung bình từ 12 đến 17 (đối với nam), 10 đến 15 tuổi (đối với nữ). Tuy nhiên quá trình này không diễn ra giống nhau ở tất cả mọi người. Một số người dậy thì sớm hơn hoặc muộn hơn độ tuổi trung bình. Đây được xem là những trường hợp ngoại lệ.

Nguyên nhân dẫn đến dậy thì sớm hay muộn rất phức tạp. Có thể là do di truyền, bất thường hoặc bị tổn thương não (ở vùng dưới đồi, tuyến yên), tuyến sinh dục (buồng trứng, tinh hoàn), hoặc do ăn uống, dùng thuốc (có chất nội tiết)...

Ngoài ra, dậy thì sớm hay muộn còn do ảnh hưởng của môi trường sống và xã hội. Chẳng hạn tuổi dậy thì ngày nay sớm hơn ngày trước, các bạn ở thành thị dậy thì sớm hơn ở nông thôn...

Riêng trường hợp trẻ dậy thì sớm, chuyên viên Đăng Thảo khuyên cha mẹ cần lưu tâm nhiều hơn đến con để phòng tránh những nguy cơ bé trai quan hệ tình dục sớm, bé gái mang thai sớm.

Khi phát hiện con có những biểu hiện trưởng thành về giới tính sớm như: Ngực phát triển, tăng chiều cao đột ngột, có kinh nguyệt, tinh hoàn và dương vật gia tăng nhanh về kích cỡ... nên đưa trẻ đến gặp bác sĩ để kiểm tra xem có bất thường nào trong não hoặc ở tuyến sinh dục không. Nếu có, bác sĩ sẽ đề nghị phương pháp điều trị can thiệp thích hợp.

Bên cạnh đó, cha mẹ cần nói cho con hiểu về chuyện gì đang xảy ra bên trong cơ thể trẻ. Điều quan trọng là trấn an trẻ và giải thích rằng sự thay đổi đó là bình thường với mọi người, riêng trường hợp của con hơi sớm hơn các bạn đồng trang lứa mà thôi.

Sau đó hãy dạy trẻ cách tự chăm sóc, vệ sinh thân thể, đặc biệt là bộ phận sinh dục. Ngoài ra, cha mẹ nên dự trù một số tình huống mà trẻ có thể phải đối diện như: bạn bè trêu chọc, tâm trạng buồn phiền, mệt mỏi khi đến kỳ kinh, xao nhãng việc học hành...để trẻ khỏi bị sốc khi đương đầu với những vấn đề sẽ gặp trong thực tế.

(Theo VnExpress)

Thú nhún có thể khiến… bé trai vô sinh, bé gái dậy thì sớm

Theo khuyến cáo, các hợp chất của phthalate có thể gây tình trạng nữ tính hóa ở bé trai và dậy thì sớm ở bé gái nếu bị nhiễm chất độc này lâu dài.

Kết quả kiểm nghiệm đồ chơi trên hai mẫu thú nhún Trung Quốc của Cục Quản lý Chất lượng sản phẩm, hàng hóa (Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường chất lượng, Bộ Khoa học & Công nghệ) cho thấy, hàm lượng phthalate có trong thú nhún bất thường.

Thú nhún bán tại Việt Nam có chứa phthalate bất thường

Thú nhún là đồ chơi được rất nhiều trẻ em độ tuổi mầm non yêu thích, qua thăm dò một số phụ huynh thì đa phần phụ huynh đều mua cho con mình món đồ chơi ấy. Giá một con thú nhún được bán trên thị trường Việt Nam khoảng hơn 100.000 đồng… Hầu hết thú nhún bày bán trên thị trường đều có dòng chữ “Made in China”.

Trước đó, các cơ quan truyền thông trong nước đưa tin về việc hàng nghìn đồ chơi thú nhún có xuất xứ Trung Quốc bị thu hồi ở nước ngoài vì chứa hàm lượng phthalate quá giới hạn cho phép.

Cục Quản lý Chất lượng sản phẩm hàng hóa (Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường chất lượng, Bộ Khoa học & Công nghệ) khảo sát cửa hàng bán đồ chơi trẻ em tại phố Lương Văn Can (Hà Nội). Đoàn kiểm tra lấy 2 mẫu thú nhún có nguồn gốc Trung Quốc và gửi đến Trung tâm Kỹ thuật Tiêu chuẩn Đo lường chất lượng 1 để thử nghiệm chỉ tiêu hợp chất phthalate.

Kết quả cho thấy, các mẫu kiểm tra đồ chơi thú nhún chứa hàm lượng phthalate bất thường. Theo số liệu của Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường chất lượng công bố, trong 16 chỉ tiêu phân tích, 1 mẫu thú nhún màu vàng có tổng 5.016,1mg/kg. Trong đó, chất phathalic acid – bis butyl ester đạt 142,9mg/kg và phathalic acid – bis ethyl ester là 4.973,2mg/kg. Còn mẫu màu đỏ có tổng các hợp chất phthalates là 9.540,6mg/kg. Trong đó, phathalic acid – bis butyl ester là 9.368,7mg/kg, còn phathalic acid – hexyl 2 ethylhexyl ester là 164,7mg/kg…

thu-nhun-co-the-khien-be-trai-vo-sinh-be-gai-day-thi-som

Thú nhún – đồ chơi yêu thích của trẻ em

Bé trai vô sinh, bé gái dậy thì sớm

Trao đổi với phóng viên về chất, hợp chất phthalate và tác hại của chất này đối với sức khỏe, TS. Hoàng Thị Kim Dung, Phó Viện trưởng Viện Công nghệ hóa học TP. Hồ Chí Minh, Viện Khoa học Công nghệ Việt Nam cho biết, các hợp chất phthalate được sử dụng rộng rãi như chất hóa dẻo để làm mềm các vật liệu dễ vỡ, đặc biệt là một số polyme. Trong số các chất hóa dẻo gốc phthalate thì DOP và DBP là các loại chất hóa dẻo được sử dụng phổ biến nhất trong sản xuất sản phẩm nhựa PVC, PP và PE.

Các chất hóa dẻo này tạo ra các tính chất chung có lợi cho quá trình gia công và sử dụng của các loại nhựa. Bên cạnh đó, chất này cũng làm chất hóa dẻo và chất phân tán cho các loại sơn phủ cellulose, cellulose acetate butyrate. Sản phẩm từ nhựa PVC rất đa dạng trong đời sống hằng ngày, theo đó lượng DOP (dioctyl phthalate) được sử dụng rất nhiều.

Tuy nhiên, TS. Hoàng Thị Kim Dung cũng cho biết thêm, chất hóa dẻo gốc phthalate như DOP đang dần bị loại khỏi thị trường Mỹ và châu Âu do tính độc hại và tiềm ẩn mối nguy hiểm đối với sức khỏe người dân, gây ra hàng loạt các chứng bệnh và nhiều ca ngộ độc ở trẻ em…

Về tác hại của phthalate đối với sức khỏe, TS. Dung nhấn mạnh: Phthalate có thể gây ung thư, hủy hoại thận, phá hủy hệ thống hormon của cơ thể. Đối với trẻ em, nguy cơ mắc các bệnh hen suyễn và dị ứng là rất cao. Một số hóa chất ảnh hưởng đến nội tiết đã được xác định, trong đó có chất hóa dẻo dibutylphtalate (DBP).

Theo nhận định của chuyên gia, DOP có tác dụng giống như hormon nữ, vì thế rất có hại cho nam giới và đặc biệt là ở trẻ em khi cơ quan sinh dục chưa hoàn chỉnh. Nếu bị nhiễm chất này lâu dài, các bé trai có thể bị nữ tính hóa, vô sinh nam, còn trẻ em gái có nguy cơ dậy thì quá sớm…

Hiện tại, chưa có số liệu về các giá trị gây độc hay lượng tối đa cho phép sử dụng phthalate trong nhựa theo tiêu chuẩn Việt Nam.

(Theo Sức khỏe & Đời sống)

Có sữa tăng chiều cao nhưng không gây dậy thì sớm

Dậy thì sớm đang có xu hướng gia tăng ở bé trai và bé gái, với bệnh lý và dinh dưỡng không hợp lý là yếu tố nguyên nhân. Khi các bé gái dậy thì có biểu hiện tuyến vú to sớm, có kinh sớm… còn các bé trai thì: giọng trầm, có mụn trứng cá, ria mép… Nếu các biểu hiện này xuất hiện trước 9 tuổi (ở bé gái) và trước 10 tuổi (ở bé trai) được coi là dậy thì sớm.

Theo các chuyên gia về nội tiết – chuyển hóa, trong nhiều trường hợp, các hoóc-môn gây dậy thì sớm “kích hoạt” sự phát triển xương khiến trẻ cao lên rất nhanh. Tuy nhiên, các đầu xương sau đó cũng sẽ sớm “đóng” lại và trẻ không tiếp tục cao thêm nữa. Do đó, nhiều trẻ dậy thì sớm nhưng rồi sau đó chiều cao lại thấp hơn bạn cùng lứa khi trưởng thành. Bởi vậy, trường hợp dậy thì sớm, trẻ cần được đến khám tại cơ sở y tế.

Nguyên nhân khiến trẻ dậy thì sớm được các nhà phân tích cho rằng do mức sống nâng cao, trẻ tiếp xúc với nhiều thông tin, phim ảnh, quan hệ xã hội cũng đa dạng hơn; đặc biệt còn do trẻ tiếp xúc thường xuyên với ánh sáng nhân tạo (màn hình vi tính), hoá chất (xà bông, dầu thơm)… Tất cả đã kích hoạt bộ não dẫn đến hoạt động sinh lý sớm hơn.

Các chuyên gia dinh dưỡng cũng đưa ra các khuyến cáo về nguyên nhân ảnh hưởng đến quá trình dậy thì sớm ở trẻ là do ăn phải các loại thực phẩm như thịt bò, heo, gà… nhiễm chất kích thích tăng trưởng clenbuterol được sử dụng trong thực phẩm chăn nuôi, chất này sẽ ngấm vào từng thớ thịt. Clenbuterol có cấu trúc giống estrogen nên kích thích lên hệ thống nội tiết làm trẻ dậy thì sớm.

(Ảnh do nhãn hàng KI - 180 cung cấp)

Một lời khuyên được rất nhiều các chuyên gia trong lĩnh vực nghiên cứu về dậy thì sớm ở trẻ đưa ra cho các bà mẹ là hãy luôn đồng hành cùng con, dùng bản năng mẫu tử của mình để cảm nhận sự thay đổi tâm sinh lý của trẻ, từ đó hỗ trợ trẻ hiểu thêm về sự phát triển của bản thân. Đồng thời các bà mẹ cũng nên chọn những giải pháp cùng những dưỡng chất an toàn để giúp con có sự phát triển toàn diện cả về thể chất lẫn tinh thần.

(Ảnh do nhãn hàng KI - 180 cung cấp)

Mới đây, viện nghiên cứu thực phẩm Hàn Quốc đã cấp bằng sáng chế độc quyền cho “KI – 180” (PLuskids Calcium) – sản phẩm chứa các loại nguyên liệu gồm: canxi rong biển, chiết xuất rong tiểu câu và bột sữa non có tác dụng hỗ trợ quá trình tăng trưởng của xương, tế bào xương và làm chậm lại quá trình dậy thì trước khi xương bản tăng trưởng liền nhau do dậy thì sớm, đồng thời kích thích hoạt động của tế bào sụn, giúp trẻ cao tối đa mà vẫn an toàn.

(Ảnh do nhãn hàng KI - 180 cung cấp)

“KI – 180” được nghiên cứu bởi các chuyên gia hàng đầu Hàn Quốc, được bổ sung trong các sản phẩm sữa bột đặc biệt cao cấp – I am mother kid, và được coi là một trong những giải pháp an toàn cho sự phát triển thể chất và trí não mà không đẩy nhanh quá trình dậy thì sớm ở trẻ. 

Tư vấn : Hotline : Tại TPHCM : 08 54115500

                              Tại Hà Nội: 04. 35561599

               Website: http://namyangi.com.vn

Cho trẻ dùng nhân sâm có thể bị kích thích tình dục sớm

 

Việc uống trà hay ăn hải sản sau khi dùng nhân sâm rất có thể gây nguy hiểm cho người sử dụng.

Theo lương y Nguyễn Xuân Hướng, Chủ tịch Hội đông y Việt Nam, không phải mọi loại sâm đều có công dụng như nhau, đặc biệt không được lạm dụng nhân sâm vì có thể dẫn đến nhiều hậu quả nguy hiểm.

Lương y Hướng có biết, muốn dùng nhân sâm cần có sự chỉ dẫn của thầy thuốc để không phản tác dụng do đặc tính của mỗi loại sâm khác sau. Ví dụ hồng sâm (sâm chế chín) có tính ấm, vị ngọt, dùng để bổ dương, chữa các hội chứng tỳ thận hư hàn, chân dương suy yếu, khí ở tỳ vị không phấn chấn. Bạch sâm (sâm chế nửa chín nửa sống) và sâm tương (đã phơi) có tính mát, dùng để dưỡng âm, thanh hư nhiệt, chủ yếu chữa người âm hư có hỏa như người thấy nóng sốt sau khi bị mất máu, ra quá nhiều mồ hôi, mất nhiều tinh dịch.

Khi dùng nhân sâm, cần đặc biệt chú ý dù sắc hay hấp cách thủy cũng không được dùng đồ kim loại để nấu nhân sâm. Không được uống trà, không ăn củ cải và đồ biển sau khi uống sâm.

Tuyệt đối không cho trẻ ăn món có nhân sâm vì có thể bị kích thích tình dục sớm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát dục bình thường và gây hậu họa nhiều mặt cho trẻ.

(Theo Đất Việt)

 

7 cách hạn chế dậy thì sớm ở trẻ

Hiện tượng dậy thì sớm ở trẻ không phải là sự phát triển bình thường như suy nghĩ của các bậc cha mẹ .

Dậy thì sớm

Các bác sĩ cho biết những dấu hiệu nhận biết dậy thì sớm ở trẻ bao gồm: các bé gái chưa đến 8 tuổi đã bắt đầu xuất hiện lông mu, lông nách, tuyến vú phát triển; chưa đến 10 tuổi đã có kinh nguyệt, cơ thể cao lên, nặng hơn so với các bạn cùng trang lứa.

Những tác hại của dậy thì sớm là ban đầu chiều cao của các bé dường như cao hơn nhiều so với các bạn cùng độ tuổi nhưng vì các bé dậy thì sớm hơn kích thích xương phát triển làm cho các đầu xương đóng sớm, khi trưởng thành chiều cao đạt được sẽ thấp hơn 3-5 phân so với dự kiến ban đầu, đồng thời cũng tạo ảnh hưởng xấu đến tâm lí của trẻ.

Biểu hiện của bệnh

Những bé gái dậy thì sớm biểu hiện đầu tiên là tuyến vú phát triển bất thường, có thể là một bên phát triển to hơn, hoặc cũng có thể là một bên phát triển sau đó mới đến bên kia.

Trước 8 tuổi cơ quan sinh dục của các bé chưa phát triển, không có bất kì sự tiết dịch nào, nếu như trong lúc tắm các mẹ nhìn thấy âm đạo tăng tiết nhầy đồng thời cơ thể bé cũng phát triển nhanh hơn thì nên lưu ý.

Nếu không có biện pháp điều trị kịp thời và thích hợp, tương lai sẽ xuất hiện thêm lông nách, lông mu và chảy máu âm đạo. Ban đầu chủ yếu là chảy máu âm đạo bất thường, dần dần qua một quá trình thay đổi mới ổn định theo chu kì kinh hàng tháng.

Đơn thuốc của bác sĩ

Có một số trường hợp các bé dậy thì sớm không cần điều trị nhưng cần phải loại bỏ những yếu tố gây dậy thì sớm, hơn nữa cần phải theo dõi trong một thời gian dài và khám định kì 3 đến 6 tháng một lần, khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động như nhảy dây, leo cầu thang, chơi bóng rổ, cầu lông… để thúc đẩy phát triển chiều cao của bé trong một thời gian ngắn.

Hiện nay ngoài sử dụng thuốc theo đơn của bác sĩ cũng có thể sử dụng hóc môn kích thích tăng trưởng để phát triển chiều cao.Thuốc chỉ sử dụng cho cá nhân và phải đề phòng tác dụng phụ, khi sử dụng cần có sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa và phải thường xuyên đi khám định kì.

Hơn một nửa trẻ em mắc phải các bệnh dậy thì sớm, tuyến thận trên tăng dịch sản, thận trên có khối u, các trung khu thần kinh dậy thì sớm, ngoại sinh( thuốc) gây ra dậy thì sớm cần phải có thuốc điều trị thích hợp, xạ trị, điều trị hóa học và điều trị bằng phẫu thuật.

Cách phòng chống:

1. Dinh dưỡng dư thừa là một trong những nguyên nhân chủ yếu dẫn đến bệnh dậy thì sớm. Muốn đề phòng được thì gia đình cần chú ý tới lượng protein hấp thụ vào cơ thể không được vượt quá tiêu chuẩn, trong bữa ăn cần phải có thịt rau kết hợp, tuyệt đối không dùng thịt thay rau.

2. Hạn chế ăn đồ ăn nhanh. Có một nghiên cứu chỉ ra rằng, những trẻ em mỗi tuần ăn từ 2 lần thức ăn nhanh trở lên và thường xuyên ăn những thực phẩm chiên rán nhiều dầu mỡ thì khả năng dậy thì sớm là cao hơn gấp 2,5 lần so với những đứa trẻ bình thường.

Vì vậy nên hạn chế cho các bé ăn đồ ăn nhanh và dùng trái cây tươi thay thế cho các loại thực phẩm chiên rán.

3. Thuốc bổ cũng là một nguyên nhân dẫn đến tình trạng dậy thì sớm vì thế không nên mù quáng cho trẻ dùng các loại chất bổ như sữa ong chúa, mật ong hoặc là các thực phẩm chức năng tăng cường trí tuệ. Khi sử dụng phải thực hiện theo sự chỉ đạo của bác sĩ.

4. Các mẹ nên cất kĩ các loại thuốc tránh thai,các sản phẩm làm đẹp ngực… để tránh cho các bé cầm nhầm hoặc tiếp xúc phải, cũng không nên cho các bé sử dụng đồ trang điểm của người lớn hoặc là các săn phẩm chăm sóc da.

5. Trong giai đoạn đang cho con bú các bà mẹ không nên dùng các sản phẩm chăm sóc ngực bôi lên vú để tránh cho các bé bú vào bên trong cơ thể.

6. Nên cho các bé ăn ít những rau quả trái mùa và các thực phẩm có chất phụ gia.

7. Không nên để cho bé nhìn thấy lúc cha mẹ thân mật và cấm không cho các bé xem sách báo, phim ảnh có liên quan đến giới tính.

(Theo TTVN)

Dậy thì sớm – hiểu & đồng hành cùng con yêu – Phần 1

(Webtretho) Chúng ta đều dễ dàng nhận ra rằng trẻ con ngày nay lớn nhanh hơn thời của chúng ta nhiều. Và chuyện "gái 8 tuổi có kinh, trai 9 tuổi có râu" cũng không còn quá "giật gân" như trước nữa. Nhưng thế không có nghĩa rằng dậy thì sớm ở trẻ em là chuyện bình thường, và bố mẹ cần biết và làm gì khi con bước vào tuổi tiền dậy thì và khi bé có dấu hiệu dậy thì sớm?

Phần 1: Tuổi xác định dậy thì sớm và cách giúp con đối mặt

Khi bé Mai bắt đầu có lông chân ở tuổi lên 6, chị An - mẹ bé - không mấy bận tâm vì cho rằng "chắc là do gien bố nó đấy mà". Nhưng khi bé bắt đầu có lông nách khi lên 7, có mùi cơ thể và mọc lông mu ở tuổi lên 9, chị bắt đầu lo lắng thật sự khi mà trước đây chị đã trải qua các dấu hiệu dậy thì này muộn hơn thế nhiều.

Nhưng chị An không phải là bà mẹ duy nhất có con gái "phổng phao" hơi sớm như trên. Trong khi các bé trai phần lớn "an toàn" trước làn sóng "lớn nhanh như thổi" thì các bé gái ngày nay lại dậy thì sớm hơn nhiều so với 1-2 thế hệ trước. Phụ huynh của các bé gái không khỏi băn khoăn về điều gì đang xảy ra với con mình, nó có bình thường không và nên xử trí thế nào khi con gái mình có xu hướng "trưởng thành" - về mặt sinh lý - quá sớm như vậy.

Tuổi dậy thì trung bình của bé gái hiện đã giảm xuống còn 8-9 tuổi. Ảnh: Corbis.

Dậy thì từ giữa cấp 1 có đáng lo?

Trong đa số trường hợp, câu trả lời là không! Phụ huynh thường căn cứ vào chính thời niên thiếu của mình để xác định con có dậy thì quá sớm hay không, nhưng cùng với sự phát triển về điều kiện kinh tế và dinh dưỡng, chuẩn mực này là không chính xác, nhiều trường hợp phụ huynh cho là dậy thì sớm thì ngày nay đã được xếp vào giới hạn "bình thường". Nếu như ở thế hệ trước, tuổi dậy thì của thiếu niên nước ta vào khoảng 13 tuổi (nữ) và 14 tuổi (nam), thì đến thế hệ này, độ tuổi dậy thì tương ứng là 8 và 9 tuổi. Nếu bé gái không bắt đầu nhú ngực trước tuổi lên 8, bố mẹ không cần phải quá lo lắng.

Các dấu hiệu dậy thì ở trẻ em gái bao gồm phát triển ngực, mọc lông mu, lông nách và có kỳ kinh nguyệt đầu tiên, còn ở trẻ em trai là bộ phận sinh dục lớn hơn, mọc lông mu, có râu và giọng nói trầm hơn, nhưng thứ tự của các dấu hiệu này có thể thay đổi và chúng có thể xảy ra vào bất kỳ lúc nào trong quá trình dậy thì của trẻ. Khi nói đến dậy thì sớm, ở trẻ em gái, sự phát triển ngực là quan trọng nhất, còn với trẻ em trai là sự phát triển kích thước của bộ phận sinh dục; các bác sĩ hầu như không quan tâm lắm đến những dấu hiệu khác như mùi cơ thể hay thậm chí là lông mu. Một nghiên cứu vào năm 2008 cũng đã xác nhận rằng ở phần lớn các bé gái mọc lông mu trước tuổi lên 8 (và tuổi lên 9 ở bé trai), các dấu hiệu dậy thì khác vẫn sẽ xuất hiện ở độ tuổi dậy thì bình thường.

Nguyên nhân gây dậy thì sớm

Có nhiều nguyên nhân được cho là gây ra hiện tượng dậy thì sớm ở trẻ, một vài trong số đó đã được chứng minh, số còn lại vẫn dừng lại ở mức giả thuyết. Các nghiên cứu khoa học đã chứng minh rằng các bé gái thừa cân và béo phì thường dậy thì sớm hơn, và các hoá chất gây ức chế nội tiết như BPA trong đồ nhựa có thể là một nguyên nhân (thí nghiệm trên chuột cho thấy BPA gây dậy thì sớm, tuy nhiên do vấn đề đạo đức, chưa có thí nghiệm tương tự nào được thực hiện trên người do vậy nguyên nhân này vẫn chỉ là một giả thuyết). Một số nghiên cứu khác cũng cho thấy có sự liên kết giữa việc tiêu thụ các loại thực phẩm từ đậu nành với khả năng dậy thì sớm, tuy nhiên vẫn chưa có bằng chứng xác đáng cho giả thuyết này.

BPA trong chất dẻo (đồ nhựa) được cho là một trong những nguyên nhân gây dậy thì sớm ở trẻ. Ảnh: Inmagine.

Giúp con đối mặt với "bước ngoặt" dậy thì (dù là sớm)

Khi đã xác định được là con dậy thì sớm và không có vấn đề sức khỏe nào khác, chính bản thân bố mẹ cần biết chấp nhận và vượt qua cảm xúc bất an của mình trước khi giúp con an tâm đối mặt với một giai đoạn bước ngoặt trong cuộc đời của bé. Sự việc sẽ trở nên trầm trọng nếu bạn làm cho nó trầm trọng, vậy nên phức tạp và trầm trọng hoá vấn đề.

Dấu hiệu dậy thì khiến một số bé gái cảm thấy tự hào, một số bé bối rối và số còn lại tỏ ra sợ hãi. Bạn cần biết rằng các cô bé dậy thì sớm sẽ cảm thấy một chút ngượng ngùng, nhất là lúc đầu. Vấn đề không hẳn ở việc dậy thì sớm hay muộn, đối với các bé, sự khác biệt đối với các bạn đồng trang lứa mới thực sự là điều làm bé bối rối. Các bé gái có ngực sớm hơn các bạn cùng lớp cần được biết rằng theo thời gian, khác biệt giữa bé và các bạn sẽ thu hẹp lại và các bạn gái khác trong lớp rồi cũng sẽ phát triển như các bé thôi.

Bé gái dễ lo lắng và xấu hổ khi thấy cơ thể mình trở nên khác thường so với các bạn đồng trang lứa. Ảnh: Inmagine.

Dậy thì sớm không phải luôn đi kèm với sự gia tăng tương ứng của cảm xúc tính dục. Nếu quá trình dậy thì diễn ra từ từ, có thể chỉ có một lượng nhỏ hormone được sản sinh và lưu chuyển trong cơ thể bé, và điều đó sẽ không gây ra sự thay đổi nào về cảm xúc tính dục hay thay đổi tâm tính cả. Dù vậy, phụ huynh vẫn nên chuẩn bị tinh thần cho các bé gái về những gì có thể sắp xảy ra với bé. Hãy cho bé biết rằng những cảm xúc tính dục đó là bình thường và lành mạnh, và cũng đã đến lúc bạn giúp con khám phá cơ thể mình một cách nghiêm túc rồi đấy.

Có thể cô gái nhỏ của bạn sẽ có sự quan tâm đặc biệt hơn đến các cậu con trai lớn tuổi hơn - điều mà phụ huynh của các bé gái dậy thì sớm không mong đợi một chút nào. Một số bé gái tỏ ra ngại ngùng và cảm thấy như bị để ý vì các bé trông đã phổng phao hơn. Các chuyên gia tâm sinh lý khuyên phụ huynh nên khuyến khích con mình tham gia các hoạt động phù hợp với lứa tuổi và định hướng cho con về tình bạn. Với những bé gái dậy thì sớm thể hiện sự để ý sớm đến các bạn trai, phụ huynh cần có những cuộc trò chuyện sớm và thường xuyên hơn với con về sức khoẻ giới tính và các nguy cơ về tình dục.

Trong hầu hết các trường hợp, các cô bé dậy thì sớm vẫn còn nhận thức và tính khí của trẻ con. Bé trông có vẻ phổng phao hơn so với tuổi, nhưng suy nghĩ thì vẫn ở đúng tuổi của mình. Giáo viên và phụ huynh của những bé gái này thường mong đợi bé có thái độ và hành vi cư xử trưởng thành hơn, nhưng thực tế không như thế. Các bé gái có thể có kỳ kinh đầu khi đang học lớp 4, nhưng bé vẫn xử sự như mọi cô bé 10 tuổi khác và có thể vẫn chơi búp bê như thường. Vì thế, bên cạnh việc giáo dục và định hướng về sức khoẻ giới tính cho con, gia đình vẫn nên chăm sóc bé theo cách bình thường mà bạn dành cho con và đừng đột ngột thay đổi cách đối xử với con.

Với sự dẫn dắt và sẻ chia đúng hướng từ cha mẹ, bé sẽ dễ dàng vượt qua giai đoạn khó khăn và.. khó xử này. Ảnh: Corbis.

Trò chuyện với con về dậy thì

Hãy nói đúng sự thật. Đừng vòng vo hay quanh co; hãy trung thực khi trò chuyện với con về những thay đổi trên cơ thể và cả cảm xúc của bé khi bắt đầu dậy thì. Khi các bé gái dậy thì sớm hơn so với bạn đồng trang lứa, bé có thể cảm thấy mình "không bình thường" và điều đó có thể dẫn đến những hệ quả đáng lo ngại như trầm cảm. Vì vậy, đồng hành và giúp con hiểu biết đúng về những gì mình đang trải qua sẽ giúp ổn định tâm lý cho bé.

Điểm mặt các sự kiện và chia sẻ kỷ niệm về tuổi dậy thì. Hãy cho bé biết bé sẽ phải trải qua những sự kiện (hoặc thay đổi) nào trong suốt quá trình dậy thì và trở thành người lớn của bé, bên cạnh đó, hãy chia sẻ những kỷ niệm vui vui mà chính bạn đã trải qua trong tuổi dậy thì của mình.

Ăn mừng. Hãy chúc mừng con đã bước sang một giai đoạn mới. Đó là cách để bạn làm cho bé ý thức được dậy thì là một sự kiện đánh dấu sự trưởng thành và bé nên tự hào vì mình đã lớn.

(Còn tiếp)