Cây quất không chỉ là loài cây dùng làm cảnh trong dịp Tết. Từ lâu, trong Đông y, cây quất còn được sử dụng như vị thuốc.
Lương y Huyên Thảo (Hà Nội) cho biết từ rễ, lá đến quả của cây quất đều có thể sử dụng chữa bệnh. Quả quất có vị chua ngọt, do có tính ấm nên nó có tác dụng chữa ho do phong hàn, các bệnh đường tiêu hóa (đau dạ dày, nôn mửa, chán ăn, đầy tức vùng thượng vị,..) đau bụng, sa dạ con sau khi sinh... Rễ quất có vị chua cay, tính ấm, có thể dùng chữa các chứng nôn do dạ dày, tiểu tiện nhỏ giọt... Dưới đây là một số bài thuốc đơn giản được làm từ quả quất và rễ quất:
Bài thuốc từ quả quất
- 500g quả quất thái lát, phơi khô, cho cùng 250g chè xanh vào lọ, đậy kín, để trong 1 tháng. Lấy 25g nước cốt hòa với nước ấm dùng trong ngày, chia thành 2 - 3 lần uống. Bài thuốc có tác dụng chữa đau họng, miệng khô, răng đau, lưỡi tê, bên cạnh đó còn dùng để giải rượu.
- Ngâm rượu với quả quất, tỷ lệ 100g quả ngâm với 500ml rượu trắng. Chú ý, dùng loại rượu tốt, trên 40 độ. Ngâm nhiều quả thì tăng lượng rượu theo tỷ lệ. Sau khoảng 2 tuần, rượu ngâm có thể dùng được. Hằng ngày, uống 15 - 20ml rượu trước bữa ăn. Rượu ngâm có tác dụng giúp ngon miệng, ngoài ra còn chữa chứng trướng bụng và khó tiêu.
- Dùng 500g quả quất đã thái lát, trộn đều cùng 500g đường kính trắng. Ngâm trong lọ đậy nắp kín trong 2 tuần. Hòa 25g nước cốt với nước ấm, dùng mỗi ngày, có thể chia nhiều lần uống. Dùng liên tục trong vài ngày có tác dụng chữa đau dạ dày, thượng vị đầy tức, ợ hơi, chán ăn.
- Để chữa đại tiện khó khăn, ngực bụng trướng đầy, có thể dùng bài thuốc đơn giản như sau: 50g quả quất sắc nước uống trong ngày.
Bài thuốc từ rễ quất
- 30g rễ quất với 15g đường phèn, sắc nước uống. Dùng thay nước uống trong ngày chữa tiểu tiện nhỏ giọt.
- 60g rễ quất, 15g chỉ xác (có thể thay bằng vỏ chanh hoặc vỏ quít), 30g hạt thìa là, sắc với nước. Uống ngày 3 lần, khi uống cho thêm chút rượu, có tác dụng chữa âm nang (bìu đái) sưng đau.
- 90g rễ quất, 30g hoàng tinh sống, 60g rễ cây thìa là, 1 cái dạ dày lợn, hầm với nửa nước nửa rượu. Chia thành 2 phần dùng ăn trong ngày chữa sa tử cung ở phụ nữ.
- 120g rễ quất, nấu với rượu, uống chữa đau bụng dưới sau đẻ.
Theo Thanh Niên