Thai kỳ và bệnh viêm gan

Thai kỳ ảnh hưởng đến gan như thế nào? Người mẹ nếu nhiễm viêm gan siêu vi có thể mang thai được không? Nguy cơ truyền bệnh cho thai nhi có thể  phòng ngừa?...

Đây là nỗi lo lắng của nhiều chị em về vấn đề bệnh gan và thai kỳ. Xung quanh những thắc mắc này, BS Trần Kinh Thành (khoa Nội tiêu hóa – Gan mật, BV 115, TP.HCM) chia sẻ:

Gan có nhiệm vụ chuyển hóa đường, mỡ, protein, dự trữ các vitamin và chất sắt, sản xuất và bài tiết mật, giải độc máu, sản xuất các protein trong huyết tương và đảm nhiệm yếu tố đông máu.

Gan thai nhi được hình thành rất sớm, khoảng từ tuần thứ ba của thai kỳ trở đi. Từ tuần thứ sáu đến tuần thứ 10 thì gan thai nhi mới bắt đầu hoạt động, nhưng vẫn chưa hoàn chỉnh. Các hoạt động của gan tiếp tục được hoàn chỉnh dần trong suốt thời gian còn lại của thai kỳ. Gan hoạt động như người lớn khi trẻ 6-12 tháng tuổi.

Trong thời gian mang thai, gan của người mẹ có những thay đổi mà chỉ khi làm xét nghiệm sinh hóa mới thấy được sự biến đổi. Men gan tăng nhẹ, Bilirubin do mật tiết ra giảm suốt quá trình thai kỳ. Chất đạm, Albumin giảm do hiện tượng pha loãng. Giai đoạn này chất mỡ ở mức bình thường hoặc tăng đáng kể và sẽ giảm trong vòng 24 giờ sau sinh. Chức năng đông máu thay đổi không đáng kể.

Viêm gan siêu vi cấp gây ra bởi các siêu vi hướng gan A, B, C, D, E và G, có thể phân biệt về mặt huyết thanh học và siêu vi học. Viêm gan cũng có thể gây ra bởi các siêu vi hướng gan thứ phát khác, trường hợp này thường ít gặp hơn. Triệu chứng kèm dấu hiệu tiền vàng da trước 1-2 tuần, đau đầu, sốt nhẹ, buồn nôn, nôn. Sau khi vàng da xuất hiện các triệu chứng trên giảm và phục hồi sau 1-2 tháng đối với viêm gan siêu vi A, B, C.

Viêm gan siêu vi A: bệnh lây chủ yếu qua đường tiêu hóa do thức ăn hoặc nước uống bị nhiễm mầm bệnh, thời gian ủ bệnh từ 2-3 tuần. Với thai phụ tỷ lệ tử vong mẹ và tử vong chu sinh tăng cao. Vì thế thai phụ bị viêm gan phải nhập viện điều trị, có chế độ ăn uống cân bằng, nghỉ ngơi cho đến khi ăn uống được, chức năng gan cải thiện hay tình trạng bệnh diễn tiến tốt mới xuất viện.

Viêm gan siêu vi B: gặp nhiều ở châu Á, châu Phi. Bệnh thường lây qua đường tình dục, đường máu và có nguy cơ viêm gan mạn, xơ gan, ung thư gan về sau. Thai kỳ không làm thay đổi diễn tiến của sản phụ nhiễm siêu vi B trước đó, tuy nhiên có nguy cơ cao lây truyền sang con khi sinh. Ở nước ta tình hình nhiễm viêm gan siêu vi B ở phụ nữ có thai chiếm tỷ lệ khoảng từ 10-13%. Nếu phụ nữ nhiễm siêu vi B và mang thai thì sự lây truyền bệnh sang thai nhi phụ thuộc vào thời điểm nhiễm bệnh của mẹ và phản ứng huyết thanh. Tỷ lệ % nhiễm bệnh cho con phụ thuộc vào thời điểm nhiễm bệnh của mẹ. Trong ba tháng đầu tỷ lệ truyền bệnh cho con là 1%, sáu tháng là 10% và giai đoạn cuối là 60-70%.

BS.Thành cho biết thêm: nguy cơ truyền bệnh cho thai nhi có thể lên tới 90% nếu không có biện pháp bảo vệ ngay sau khi sinh. 50% số trẻ này bị viêm gan mãn tính và có nguy cơ xơ gan lúc trưởng thành. Tỷ lệ trẻ bị viêm gan B cấp là 5-7% và không có biểu hiện triệu chứng.

Các nghiên cứu cho thấy cơ chế lây bệnh lúc sinh và sau sinh chưa rõ ràng (có thể qua nhau thai khi chuyển dạ), vì thế biện pháp phẫu thuật (mổ lấy thai) cũng không ngăn chặn được sự lây bệnh.

Sự truyền bệnh trong tử cung (từ mẹ sang con) là trường hợp ngoại lệ. Nhiễm viêm gan siêu vi B ở mẹ có thể xảy ra trước khi có thai hoặc đang mang thai (ít gặp). Việc có thai không phải là yếu tố làm cho bệnh viêm gan siêu vi B ở mẹ nặng lên mà ngược lại, bệnh siêu vi B không gây ảnh hưởng xấu cho quá trình mang thai cũng như cho bào thai. Việc mang thai tiến triển bình thường, thai nhi vẫn phát triển tốt và không có nguy cơ bị dị dạng thai nhi. Chỉ khi mẹ mắc viêm gan siêu vi B nặng, lúc ba tháng cuối, thai nhi mới có nguy cơ sinh non.

Nhật Thương

(PNO)

Bài viết: Thai kỳ và bệnh viêm gan (https://www.meo.vn/thai-ky-va-benh-viem-gan.html) được biên tập bởi công sức của BTV Mẹo vặt hay (https://www.meo.vn). Vui lòng liên kết tới web của chúng tôi khi tái sử dụng thông tin. Chân thành cảm ơn.