“Kháng sinh bán theo đơn vẫn mua dễ như rau”

90% thuốc kháng sinh được bán không cần đơn, bất kể là ở nông thôn hay thành thị. Chỉ cần sụt sịt một cái là nhiều người đã tìm đến loại thuốc được mệnh danh là con dao 2 lưỡi này.

Thông tin được tiến sĩ Nguyễn Văn Kính, Giám đốc Bệnh viện Nhiệt đới Trung ương cho biết tại hội nghị Tư vấn xây dựng kế hoạch hành động chống kháng thuốc tổ chức ngày 26/11.

Đây là kết quả nghiên cứu về tình hình cung ứng kháng sinh do Đại học Oxford (Mỹ), Bệnh viện Nhiệt đới Trung ương... thực hiện tại 30 nhà thuốc tư tại Hà Nội đầu năm 2011. Theo đó, thuốc kháng sinh chiếm đến 1/4 tổng số thuốc bán ra của hiệu thuốc, do khách hàng yêu cầu, người bán thuốc tư vấn. Những lý do khiến người dân hay tìm đến kháng sinh chủ yếu vẫn là sốt, ho, đau họng, đau bụng...

Ông Kính cũng thừa nhận, mặc dù có quy định nhưng nhiều nơi vẫn bán thuốc không cần đơn. Ở nước ngoài, trừ thuốc đưa vào siêu thị, thực phẩm chức năng là được mua thoải mái, còn ở Việt Nam từ thuốc chữa ung thư, kháng sinh, vitamin... đều có thể mua dễ dàng.

Thói quen tự chữa trị và "bắt chước" đơn thuốc của người dân cũng làm cho tình kháng kháng sinh càng trở nên trầm trọng. Ảnh: N.P.

"Có trường hợp người bệnh cầm đơn ra hiệu thuốc mua thì người bán nói là không có loại này, rồi tư vấn dùng thuốc khác cũng tốt. Tuy nhiên, thực tế thì 2 loại thuốc này có tốt như nhau không thì chỉ người bán biết. Hơn nữa, thực tế là có chuyện các hãng dược tiếp cận hiệu thuốc để tư vấn bán thuốc này cho bệnh nhân để được hưởng hoa hồng", ông Kính nói.

Chất lượng người bán thuốc cũng là vấn đề đáng lo ngại. Người bán thuốc nhiều khi không phải là dược sĩ, không phải là người đứng tên nhà thuốc, thậm chí không được học hành gì, ai mua thuốc gì thì bán thuốc đấy. Trong khi đó, cả nước có gần 40.000 nhà thuốc bán lẻ.

Không chỉ người bệnh, người bán thuốc mà đôi khi cả bác sĩ cũng lạm dụng kháng sinh. Một độc giả từng gửi chia sẻ lên TS "mình bị mắc một cái xương cá, thế mà đi khám bác sĩ cũng kêu phải uống kháng sinh, kháng viêm... Chẳng lẽ các bác sĩ lại cẩn thận đến như vậy". Theo khảo sát tại một bệnh viện lớn ở Hà Nội cũng cho thấy, kháng sinh được sử dụng ở rất nhiều đơn thuốc, có khoa thuốc kháng sinh được sử dụng ở 100% bệnh nhân.

Bên cạnh đó, cũng theo ông Kính để hạn chế tình trạng kháng thuốc kháng sinh cũng cần xem xét đến việc sử dụng hợp lý trong nông nghiệp, chăn nuôi và nuôi trồng thủy hải sản.

Thực tế điều tra 94 trang trại nuôi trồng thủy hải sản ở đồng bằng sông Hồng và sông Mêkong (7-9/2011), ngoại trừ nông trang sản xuất phục vụ xuất khẩu, cho thấy tỷ lệ sử dụng kháng sinh trong nuôi cá là 81%, trong nuôi tôm là 55%. Một số kháng sinh bị cấm như chloramphenicol vẫn được sử dụng.

"Một số nước trên thế giới cấm sử dụng kháng sinh trong nuôi trồng thủy sản như Hàn Quốc, nếu phát hiện trang trại nào sử dụng thì đóng cửa. Tuy nhiên, đấy là họ sản xuất trên quy mô công nghiệp, còn nước ta thì nhỏ lẻ, từng hộ, gia đình, cá thể nên khó kiểm soát. Hiện nay ngoài thủy hải sản xuất khẩu có kiểm tra dư lượng kháng sinh, còn lại tiêu thụ trong nước thì chưa làm", ông Kính nói.

Chính việc sử dụng kháng sinh vô tội vạ này tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe. Người tiêu thụ kháng sinh bất đắc dĩ qua thực phẩm hàng ngày sẽ làm tăng khả năng xuất hiện các loại vi khuẩn kháng thuốc phát triển trong cơ thể. Khi một người nhiễm bệnh mà trong cơ thể có sẵn một lượng kháng sinh rồi, việc điều trị không ăn thua, ông Kính cho biết.

Theo ông Cao Hưng Thái, Phó cục trưởng Cục quản lý khám chữa bệnh (Bộ Y tế) cũng cho biết, vấn đề kháng kháng sinh không mới nhưng ngày càng nguy hiểm, đáng báo động. Việc sử dụng kháng sinh ngày càng tự phát, chuyển từ sử dụng sang lạm dụng. Sử dụng không đúng, không phù hợp tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn kháng thuốc xuất hiện lan rộng và kéo dài.

Trong những năm qua, tỷ lệ mắc các bệnh truyền nhiễm đã giảm dần song nhu cầu và thực rạng sử dụng kháng sinh lại không hề giảm. Chi phí thuốc kháng sinh tại Bệnh viện Bạch Mai năm 2008 chiếm đến gần 50% tổng số tiền thuốc của bệnh viện, tại một số nơi như Bệnh viện Nhi Nghệ An, con số này lên đến gần 88%, Bệnh viện Ninh Bình là 80%...

"Một trong những thách thức trong việc hạn chế tình trạng lạm dụng kháng sinh là chưa có chế tài nào đối với việc không tuân thủ quy chế bán thuốc kê đơn. Nhận thức của người dân về kháng sinh còn hạn chế, ngay cả cán bộ y tế khi đi công tác cũng mua mấy vỉ kháng sinh phòng theo. Ngoài ra, vấn đề kiểm soát nhiễm khuẩn trong bệnh viện cũng chưa được đẩy mạnh...", ông Thái cho biết.

Meo.vn (Theo Vnexpress)

Bài viết: “Kháng sinh bán theo đơn vẫn mua dễ như rau” (https://www.meo.vn/khang-sinh-ban-theo-don-van-mua-de-nhu-rau.html) được biên tập bởi công sức của BTV Mẹo vặt hay (https://www.meo.vn). Vui lòng liên kết tới web của chúng tôi khi tái sử dụng thông tin. Chân thành cảm ơn.