Hoạt động thể lực – Đơn thuốc phòng chữa bệnh

Ai cũng biết tập thể dục có lợi cho sức khỏe nhưng hoạt động thể lực được coi như một đơn thuốc để phòng và chữa bệnh vẫn là điều khá mới mẻ với nhiều người.

Bà Trần Thị Thục, 72 tuổi, ở quận Hai Bà Trưng - Hà Nội, mắc bệnh tim mạch từ nhiều năm nay nên sức khỏe rất yếu. Vì cho rằng vận động sẽ khiến mệt mỏi và bệnh nặng thêm nên bản thân bà cũng rất ít khi tập thể dục.

Gần 1 năm qua, trong đơn thuốc của bà, ngoài những loại thuốc điều trị tim mạch, các bác sĩ Bệnh viện Lão khoa Trung ương còn kê thời gian và cách tập thể dục sao cho phù hợp với bệnh tình và sức khỏe. Trong lần tái khám gần đây, bà Thục cho biết từ ngày được kê đơn và hướng dẫn luyện tập thể lực với 30 phút đi bộ buổi sáng và 30 phút đi bộ buổi chiều, sức khỏe của bà tốt hơn hẳn.

Tăng tuổi thọ 6-9 năm

Theo bác sĩ Nguyễn Thanh Huyền, Chuyên khoa Nội tiết - Đái tháo đường Bệnh viện Lão khoa Trung ương, nhiều bệnh nhân điều trị tại đây sau một thời gian vận động, tập thể dục theo hướng dẫn của thầy thuốc, các chỉ số về tim mạch, huyết áp… được cải thiện rõ rệt.

Các đánh giá tại Bệnh viện Lão khoa Trung ương cho thấy hoạt động thể lực đã có những tác dụng nhất định trong việc giảm nhẹ các triệu chứng một số bệnh không lây nhiễm như béo phì, đái tháo đường, bệnh lý tim mạch, loãng xương, đau lưng, đau khớp…

Kỹ thuật viên hướng dẫn bệnh nhân luyện tập thể lực
- Ảnh: chụp tại Bệnh viện Lão khoa Trung ương

TS Trần Thanh Hương, giảng viên Trường ĐH Y Hà Nội, cho biết tại nhiều quốc gia trên thế giới, hoạt động thể lực được coi như một “phương thuốc” và cũng được kê đơn như các thuốc chữa bệnh khác. Mỗi bệnh nhân sẽ được bác sĩ cung cấp một đơn gồm những bài tập thể lực được cá nhân hóa cho chính họ hoặc cho một nhóm để phục vụ việc điều trị.

Hoạt động này đã được chứng minh là phát huy tác dụng dự phòng và giảm nhẹ triệu chứng trong một số bệnh như đái tháo đường, béo phì, hội chứng chuyển, bệnh lý tim mạch, loãng xương, đau lưng, đau khớp, rối loạn lo âu và trầm cảm. Việc tập luyện 10 phút mỗi ngày còn làm giảm nguy mắc bệnh ung thư vú, ung thư đại tràng…

“Các nghiên cứu gần đây cho thấy hoạt động thể lực sẽ giúp tăng tuổi thọ lên 6-9 năm”- TS Hương nhấn mạnh.

Kê đơn tập thể dục

Theo thống kê của Bộ Y tế, hiện 75% trường hợp tử vong là do các bệnh không lây nhiễm và lười hoạt động thể lực là một trong những nguyên nhân chính làm gia tăng các bệnh không lây nhiễm. Tuy vậy, tại Việt Nam, khái niệm kê đơn hoạt động thể lực còn rất mới mẻ với cộng đồng và ngay cả với giới chuyên môn y tế.

Theo PGS-TS Nguyễn Văn Tường, Trường ĐH Y Hà Nội, các hoạt động luyện tập và kê đơn hoạt động thể lực tại nước ta hiện còn mang tính đơn lẻ, tự phát. Trong bối cảnh các bệnh không lây nhiễm đang gia tăng, việc xây dựng hệ thống các bài tập thể lực phù hợp với lứa tuổi, giới, nghề nghiệp và loại bệnh là rất cần thiết.

PGS-TS Tường cho rằng mọi người đều có thể  giảm chi phí điều trị bằng cách thay đổi lối sống, luyện tập thể lực. Đơn giản nhất là đi bộ với cường độ nhẹ 5 ngày/tuần, thời lượng tăng dần từ 5-10 phút lên 20-30 phút/ngày. Đôi khi là đi bộ thay vì đi thang máy. Hay như ứng dụng “bài thuốc” vận động giảm nguy cơ rối loạn chuyển hóa tim mạch ở người thừa cân là: giảm 2 giờ ngồi 1 chỗ mỗi ngày, đi bộ nhanh khoảng 1.500 bước trong 2 giờ rưỡi, chia làm 3 lần/tuần…. “Tuy vậy, tập luyện cũng phải vừa sức, phù hợp và thích nghi dần với thể lực từng người. Khi người tập thấy đổ mồ hôi, mệt, thở dốc và đạt đến ngưỡng nhịp tim theo yêu cầu, chứng tỏ hoạt động thể lực  đã đủ” - PGS-TS Tường tư vấn.

GS Carl Johan Sundberg, Viện ĐH Karolinska - Thụy Điển, cho biết kê đơn hoạt động thể lực là phương thức điều trị bệnh không lây nhiễm không cần dùng thuốc, được sử dụng lần đầu tại Thụy Sĩ và cách đây 2 năm được áp dụng tại Thụy Điển. “Chỉ gia tăng nhỏ trong hoạt động thể lực cũng có liên quan tới sự cải thiện tình trạng sức khỏe. Vận động nhiều tốt hơn vận động ít và vận động ít tốt hơn là không làm gì”- GS Carl Johan Sundberg nhấn mạnh.

Bộ Y tế cho biết sẽ nghiên cứu, xây dựng hành lang pháp lý để đưa hoạt động thể lực như một đơn thuốc trong phòng và điều trị các bệnh không lây nhiễm.

Rất ít phản ứng phụ

Bác sĩ Hồ Thị Kim Thanh, Bệnh viện Lão khoa Trung ương, cho biết không một loại thuốc nào có thể đặc trị được 10 bệnh cùng lúc. Tuy nhiên, hoạt động thể lực có thể giúp cải thiện nhiều yếu tố như giảm huyết áp, giảm lipid máu, đường huyết, người bệnh năng động hơn và tạo sức bật trong cuộc sống. Bất cứ loại thuốc nào cũng có tác dụng phụ, dù ít hay nhiều nhưng hoạt động thể lực rất ít có phản ứng phụ. “Tuy nhiên, vì được kê như một đơn thuốc chữa bệnh nên hoạt động thể lực cũng cần có chỉ định và chống chỉ định trong những trường hợp cụ thể đối với từng người” - bác sĩ Thanh lưu ý.

(Theo Thanhnien)

Bài viết: Hoạt động thể lực – Đơn thuốc phòng chữa bệnh (https://www.meo.vn/hoat-dong-the-luc-don-thuoc-phong-chua-benh.html) được biên tập bởi công sức của BTV Mẹo vặt hay (https://www.meo.vn). Vui lòng liên kết tới web của chúng tôi khi tái sử dụng thông tin. Chân thành cảm ơn.