Giáo dục trẻ tự kỷ “tại gia”

Gặp khó khăn trong việc dạy bảo những đứa trẻ không may mắc chứng tự kỷ, các bậc phụ huynh thường tìm đến những trung tâm trị liệu.

Tuy nhiên, theo chính các nhà chuyên môn thì cha mẹ và môi trường gia đình lại là những người có thể giúp con được nhiều nhất nếu biết cách giao tiếp với trẻ.

Can thiệp sớm ở "giai đoạn vàng"

ThS Tâm lý Nguyễn Thị Hồng Thúy, chuyên gia tư vấn tại khoa Tâm bệnh, Bệnh viện Nhi TƯ cho biết, nguyên nhân trẻ tự kỷ là do những rối loạn phát triển thần kinh trong vỏ não, những tổn thương trong quá trình dẫn truyền thần kinh, ảnh hưởng đến việc tiếp nhận và xử lý thông tin.

Những rối loạn này thường có biểu hiện trên diện rộng, cả về tương tác xã hội, ngôn ngữ và hành vi; Trẻ cần được can thiệp sớm trong giai đoạn từ 1 - 4 tuổi, là "giai đoạn vàng" để tác động đến quá trình phát triển của não bộ, giúp hạn chế những rối loạn này.

Việc đưa trẻ đến các trung tâm trị liệu chỉ thực sự cần thiết khi trẻ thuộc tuýp bệnh tự kỷ điển hình. Ảnh: IE.

Trong một buổi tư vấn với các phụ huynh, ThS Nguyễn Thị Hồng Thúy nhấn mạnh đến sự can thiệp về tâm lý giáo dục, với các biện pháp can thiệp đến sự chú ý của cá nhân trẻ, tâm vận động và hành vi, khả năng xã hội và hoạt động nhóm.

Qua giờ dạy mẫu của cô giáo đối với một trẻ tự kỷ điển hình, các chuyên gia đã phân tích cho các bậc cha mẹ tham gia tư vấn hiểu rằng dạy con tốt nhất là thông qua hoạt động cùng chơi. Và khi dạy con chơi, cần để trẻ tập trung vào mình bằng cách ngồi ngang với tầm mắt, kích thích sự giao tiếp trực tiếp bằng mắt, đồng thời phải thể hiện được cảm xúc trước trẻ... Thông qua biểu cảm nét mặt, ánh mắt, động tác tay chỉ vào đồ vật, cha mẹ cần cho trẻ thấy mình đang rất tập trung trong trò chơi chung cùng trẻ, từ đó lôi kéo, cuốn hút sự tập trung của trẻ.

Tốt nhất khi dạy con qua các trò chơi chung, cha mẹ nên đưa hoạt động này vào góc nhà nơi có ít tác động xung quanh để hạn chế sự chú ý của trẻ ra thế giới bên ngoài. Các đồ chơi được sử dụng để dạy trẻ nên để xa tầm mắt trẻ, và lấy ra lần lượt để luyện cho trẻ kỹ năng chờ đợi. Trong quá trình chơi, cha mẹ cũng nên chú ý điều chỉnh những hành vi sai của con và khuyến khích trẻ nói, dù chỉ là tiếng một hay vài từ rời rạc.

Môi trường gia đình

ThS Nguyễn Thị Hồng Thúy tư vấn cho các phụ huynh tham gia buổi học nên chọn cho con những đồ chơi kết hợp nhiều chi tiết, dụng cụ để cùng chơi, vừa dạy trẻ biết chơi kết hợp, vừa tạo nhu cầu giao tiếp cho trẻ khi phải tìm đến mình...

Nhằm mục đích hộ trợ các bậc phụ huynh có con mắc chứng tự kỷ có những kiến thức hữu ích trong việc giao tiếp, trò chuyện và dạy dỗ con, khoa Tâm bệnh, Bệnh viện Nhi TƯ tổ chức lớp tư vấn cho phụ huynh vào 2h chiều thứ năm hằng tuần.

Chú ý không cho trẻ chơi lâu một món đồ chơi mà nên đòi lại, chuyển lượt chơi sau khoảng 1 phút, như vậy sẽ làm trẻ thèm được chơi và buộc phải giao tiếp để thể hiện nhu cầu của mình.

Trẻ tự kỷ khi chơi hay thu hẹp trong một hoạt động nhất định nào đó, cha mẹ cần chú ý để hướng trí tưởng tượng của trẻ tới nhiều hoạt động phong phú hơn. Mỗi đồ chơi cha mẹ nên cùng trẻ chơi bằng nhiều cách khác nhau, giúp trẻ không bị chán và kích thích trí sáng tạo, tò mò của trẻ.

Trong quá trình chơi chung, cha mẹ cũng nên chú ý xây dựng các liên kết cơ thể, như giao tiếp mắt, đập tay, chơi cù nách, kiến bò... bởi những va chạm này sẽ cho trẻ cảm nhận tình cảm gần gũi, gắn bó. Nhóm các trò chơi giả vờ, chơi vận động tay, thể lực cũng được các chuyên gia lưu ý, đặc biệt là với trẻ tự kỷ có biểu hiện tăng động.

Các chuyên gia nhấn mạnh rằng, việc đưa trẻ đến các trung tâm trị liệu chỉ thực sự cần thiết khi trẻ thuộc tuýp bệnh tự kỷ điển hình, nghĩa là bệnh nặng, mà thực tế các trường hợp này chỉ chiếm khoảng 20 - 22% trẻ mắc chứng tự kỷ.

Trong khi đó, đối với các trường hợp chỉ mắc một hay vài nét biểu hiện tự kỷ, cha mẹ nên học cách vừa chơi cùng vừa dạy con. Quan trọng nhất là sự kiên trì, bền bỉ và giáo dục thường xuyên liên tục, gắn với mọi hoạt động trong cuộc sống thường ngày; Tốt nhất hãy để con học ngay trong môi trường gia đình bởi không ai có thể hiểu được con bằng chính cha mẹ.

Meo.vn (Theo Bee)

Bài viết: Giáo dục trẻ tự kỷ “tại gia” (https://www.meo.vn/giao-duc-tre-tu-ky-%e2%80%9ctai-gia%e2%80%9d.html) được biên tập bởi công sức của BTV Mẹo vặt hay (https://www.meo.vn). Vui lòng liên kết tới web của chúng tôi khi tái sử dụng thông tin. Chân thành cảm ơn.