Ðau đầu do lạm dụng thuốc

Tôi bị chứng đau đầu kinh niên và đã phải dùng rất nhiều loại thuốc làm giảm cơn đau, trong đó có thuốc triptan. Nhưng sau một thời gian dùng thuốc có tác dụng thì tôi lại thấy đau đầu sau mỗi khi uống thuốc. Bác sĩ nói tôi bị đau đầu do lạm dụng thuốc. Xin quý báo giải thích rõ hơn. Tôi xin cảm ơn!        

Trần Nguyệt Hà (Hà Nội)

Đau đầu liên quan đến thuốc có thể xảy ra tức thì sau một vài lần dùng thuốc hoặc một quá trình dùng kéo dài hoặc trong quá trình giảm liều và cai một loại thuốc. Đau đầu được cho là do thuốc nếu cơn đau đầu tiên xảy ra ngay sau thời điểm dùng thuốc và giảm dần hoặc biến mất sau khi ngưng dùng thuốc. Đau đầu cũng có thể được quy là do thuốc nếu tình trạng đau đầu đã có từ trước nhưng nặng lên ngay sau khi dùng thuốc. Có hai thể đau đầu do thuốc thường gặp nhất là đau đầu do tác dụng phụ không mong muốn của thuốc và đau đầu do lạm dụng thuốc. Trong trường hợp của bạn, chúng tôi xin nói rõ hơn về nguyên nhân đau đầu do lạm dụng thuốc, trong đó có thuốc triptan mà bạn nêu trong câu hỏi.

Những bệnh nhân có các bệnh lý đau đầu mạn tính như đau đầu Migraine thường có xu hướng lạm dụng các thuốc giảm đau, bản thân sự lạm dụng này có thể gây ra các cơn đau đầu mạn tính hàng ngày, điều này làm người bệnh bị lệ thuộc vào các thuốc cắt triệu chứng và làm giảm hiệu quả của điều trị dự phòng. Ngưng dùng các thuốc này có thể gây ra hội chứng cai thuốc với biểu hiện buồn nôn, đau đầu tăng dần trong một thời gian, sau đó, tình trạng sẽ có thể được cải thiện. Các nhóm thuốc được chứng minh là có thể gây ra đau đầu do lạm dụng thuốc là ergotamine, nhóm triptan, các thuốc chống viêm giảm đau, các dẫn xuất thuốc phiện và thuốc phối hợp của các nhóm này. Đau đầu do lạm dụng thuốc xảy ra ở nữ giới nhiều gấp 3 - 4 lần so với nam giới.

Để điều trị tình trạng này, trước hết người bệnh cần có chế độ sinh hoạt điều độ, giảm bớt các sang chấn tâm lý và tập luyện thể dục thể thao. Về dùng thuốc thay thế, có hai chiến lược điều trị cơ bản được áp dụng: Giảm dần liều dùng của các thuốc đang bị lạm dụng và thay thế dần bằng một thuốc chống viêm giảm đau tác dụng kéo dài; Ngừng ngay lập tức các thuốc đang bị lạm dụng và thay thế bằng một thuốc trung gian. Khi ngưng đột ngột các thuốc đang bị lạm dụng, cần lưu ý phòng ngừa hội chứng cai thuốc. Nếu điều trị ngoại trú thất bại hoặc không an toàn, người bệnh cần được điều trị tại bệnh viện.

ThS. Nguyễn Vân Anh